Beschreibung

Hicri V. asır, siyasetin mezhep eksenli oluþturulduðu bir döneme denk gelmektedir. Bu asırda faaliyet gösteren Büyük Selçuklular ve onlardan kısa bir süre sonra tarih sahnesine çıkan Eyyûbiler'in Sünnî siyaseti birçok açıdan benzerlik göstermektedir. Büyük Selçuklular, Sünnî Abbâsî hilâfetine tehdit oluþturan İsmâîlî Fâtımî Devleti baþta olmak üzere Þiî oluþumlarla mücadele etmiþtir. Selçuklular'ın baþlattıðı bu mücadeleyi Eyyûbiler, Fâtımî hilâfetini yıkarak zirveye eriþtirmiþtir. Her iki devlet de tesis ettikleri medreselerle Eþariliði desteklemiþ, onun Sünniliðin merkezine yerleþmesini saðlamıþtır. Þu var ki Eyyûbiler'de Eþarilik, Selçuklular'da olduðu gibi sadece Þâfiilierin deðil; Mâlikî, Hanefî ve bir kısım Hanbelînin de desteklediði itikadi bir mezhep olmuþtur. Öte yandan Eyyûbiler, Sünnî mezhepleri buluþturmaya gayret etmiþ; bütün fıkhî mezheplerin ilmi faaliyetlerini gerçekleþtirebilecekleri müesseseler kurmuþ, yanı sıra farklı mezheplerin aynı çatı altında ders okutmalarını saðlamıþtır. Selçuklular döneminde temeli atılan felsefe karþıtlıðı ve tasavvufun Sünnî dünyada güçlenmesi gibi bazı durumların sonuçları, Eyyûbiler döneminde daha net ortaya çıkmıþtır. Fâtımiler'in ideolojisini oluþturan Bâtıniliðin dayandıðı neo platonist felsefeden dolayı, Eyyûbiler döneminde ciddi bir felsefe karþıtlıðı oluþmuþ, bu durumun Eþariliðin seyri üzerinde de önemli etkileri olmuþtur. Öte yandan Eyyûbiler döneminde tasavvuf, tam anlamıyla halka inebilmiþtir. Ayrıca devletin denetimine alınarak avam halkı kazanmada ve Þiîlikle mücadelede önemli rol oynaması saðlanmıþtır.