Beschreibung

"Yüksel ki yerin bu yer deðildir. Dünyaya geliþ hüner deðildir."

"Türk edebiyatında tarihî roman türünde kaleme alınmıþ ilk örneklerden sayılan eser aslında iki cilt olarak planlanmıþsa da sadece birinci cildi yazılabilmiþtir. Namık Kemal'in ikinci romanı olan Cezmi konusunu, XVI. yüzyılda II. Selim devrinde baþlayıp aralıklarla yarım yüzyıl kadar devam eden Osmanlı-İran savaþlarından alır. Namık Kemal'in 1877'de Midilli'ye gittikten sonra yazdıðı romanın baþında, XVI. yüzyılın genel siyasî durumuyla romana adını veren Cezmi'nin tasvirlerinin yapıldıðı, asıl olayla doðrudan ilgisi bulunmayan bir giriþ bölümü yer alır.
Romanın diðer kahramanları gibi tarihten alınmıþ gerçek bir kiþi olan Cezmi hem þair yaratılıþlı hem de cesur bir delikanlıdır. Romanda bir sipahinin oðlu olan Cezmi'nin yetiþmesi, özellikleri ve İran savaþlarında gösterdiði kahramanlıklar yanında bu savaþlarda tanıþıp dost olduðu Âdil Giray'ı esaretten kurtarması sırasında İran'da baþından geçen olaylar anlatılmıþtır. Namık Kemal burada, idealize ettiði Cezmi'nin þahsında biraz da kendini, özellikle Kars'ta geçirdiði gençlik yıllarının hatırasını ve orada öðrendiði ata binme, ok atma, cirit oyunu gibi konulardaki bilgisini ortaya koymak istemiþtir.
Cezmi, Osmanlı-İran savaþlarında gösterdiði kahramanlıklarla Özdemiroðlu Osman Paþa'nın dikkatini çeker ve takdirini kazanır. Yine bu savaþlar sırasında Kırım ordusu kumandanı Kalgay Âdil Giray ve kardeþi Gazi Giray'la tanıþarak dost olur. Romanda daha sonra, bu savaþlardan birinde İranlılar'a esir düþen ve Kazvin Sarayı'nda tutulan Âdil Giray ile kendisine âþık olan iki kadının, þahın karısı Þehriyar ve kız kardeþi Perihan'ın macerası ele alınır."