Beschreibung

Daha fetihlerin getirdiði zafer coþkusu daðılmadan, Müslümanlar için kendilerinden önceki dinlerin inananlarını uðraþtıran eski soruyla yüzleþmenin zamanı gelmiþti: Her þeye gücü yeten ve adil bir Allah`ın yarattıðı ve doðrudan ya da dolaylı müdahalelerle yönettiði bir dünyada haksızlık ve zulme yer var mıdır?

Emevilerin sert ve çıplak iktidarı bu soruya kuþkuya yer bırakmayacak biçimde yanıtladı. Bu sert ve açık yanıt birçok Müslümanı soru sormaktan vazgeçirecek nitelikte olsa da, bir azınlık sorgulamaya ve yanıt aramaya devam etti.

İsmaililik, İslam dünyasında iktidarın, özgürlükten ve zenginlikten uzak kalan, İslam adına kutsanan ve tanrısal iradeyle açıklanan düzenin kendi zararlarına iþlediðini gören bir Müslüman kesimin, "Allah`ın yarattıðı ve yönettiði" bir dünyada mahrum konumlarını ve düzene yönelik eleþtirilerini, Allah`ın kudretine halel getirmeksizin ortaya koyma yönünde giriþtiði büyük ve uzun soluklu bir çabadır.

İslam dünyasının savaþlar, iç savaþlar, istilalar, haneden deðiþiklikleriyle kurulan ve kurumlaþan hiyerarþik toplumsal yapısında, bu hiyerarþinin en alt katına itilerek siyasal düzenin dıþında bırakılan ezilen yıðınlardan kaynaklanan bir hareket olarak İsmaililiðin, hakim zihniyetin hıþmını çekmesi olaðandı. Ezilen sınıfların her siyasal temsilinde olduðu gibi, İsmaililiðin de ezilenlerin tümünü deðil, ancak harekete geçmeye daha hazır "öncülerini" örgütleyebilen bir azınlık oluþturmasına raðmen, bu olgu, "yöneten çobanlar ve güdülen sürü" olarak iki temel sınıf þeklinde çizilen klasik İslam (Doðu) siyaset þemasını bozan bir ayrılıktı.