Beschreibung

Anadolu'da oluþan Türk destanlar zincirinin ikinci halkası Dâniþmend Gazi Destanı'dır. Dâniþmend Gazi Destanı, Anadolu destan zincirinde Battal Gazi Destanı ile Saltuk Gazi Destanı arasındadır. 8. yüzyılda Anadolu'daki Müslümanlaþma ve Türkleþme serüvenini anlatan Battal Gazi Destanı'ndan sonra, Dâniþmend Gazi Destanı'nda da aynı mücadelenin 11-15. yüzyıllar arasındaki kısmı anlatılır. Bu dönem Anadolu'sunda yaþanan olaylar Dâniþmend Gazi'nin efsanevî kiþiliðiyle birleþtirilir. Dâniþmend Gazi Destanı tip, motif, konu ve þahıslar bakımından Battal Gazi Destanı'ndan etkilenmiþtir: Hatta bu destanın devamı mahiyetindedir. Battal Gazi'nin Malatya'da baþlattıðı mücadeleyi Dâniþmend Gazi âdeta Niksar'da sürdürür. Daha sonra Türkleþme ve İslamlaþma süreci ilerledikçe Saltuk Gazi de Sinop'ta bu mücadelenin yeni bir halkasını ortaya koyacaktır. Dâniþmend Gazi Destanı'nda Selçuklu Türkleri ile diðer Türk boylarının -Niksar merkezli- Anadolu'ya yerleþme serüvenlerinden bahsedilir. Destanda Türk boylarının Anadolu'yu yurt tutma çabalarının kahramanlık hikâyeleri son derece akıcı bir üslûpla anlatılır. Ayrıca bu destanda Orta Anadolu ve Kuzey Anadolu'nun coðrafî durumuyla ilgili fazlaca bilgi bulunmaktadır. Olayların yaþandıðı mekânlar Dede Korkut Hikâyeleri'nin mekânlarıyla birleþir. Prof. Dr. Necati Demir'in el yazması nüshalardan Türkiye Türkçesine aktardıðı Dâniþmend Gazi Destanı, 11-15. yüzyıllar arası Türklerin tarih, kültür ve coðrafyasıyla ilgili zengin bir birikim oluþturduðu için son derece önemlidir.