Beschreibung

Bir Osmanlı modernleþmesi örneði olan Hariciye Nezareti, Reisü'l-küttablıktan Hariciye Vekaleti'ne geçiþte önemli bir aþamayı teþkil etti. 1836 yılında kurulan nezaret, seksen altı yıllık faaliyet sürecinde devlet idaresinin mühim bir unsuru oldu. Zaman içerisinde, geleneksel bir devlet kurumundan merkezde ve yurt dıþında birimleri olan modern bir teþkilata dönüþtü.

Hariciye Nezareti, Osmanlı Devleti'nin son döneminde pek çok olay ve problemle karþı karþıya kaldı. Belki de çaðdaþı olan hiçbir büyük devletin dıþiþleri bakanlıðı, bu kadar yoðun bir gündeme sahip olmadı. Hem harici hem de dahili alanda yüklendiði sorumluluk, günümüz dıþiþleri bakanlıklarından farklılıkları olan bir çalıþma anlayıþı içerisinde bulunmasını gerekli kıldı.

Uzun yıllar Osmanlı Devleti'nin dıþa açılan kapısı hüviyetine sahip Hariciye Nezareti, Batılı anlayıþ ve hayat tarzının ülkeye giriþinde önemli bir fonksiyon üstlendi. Devletin ve toplumun yeniliklerle karþılaþmasında genelde ön planda oldu. Buna ek olarak nezaret, diðer devlet dairelerine örnek olan ve onları kadro açısından besleyen bir mahiyete de sahipti. Bu bakımdan Osmanlı Devleti için Hariciye Nezareti, sadece bir dıþiþleri bakanlıðı deðildi. Son olarak yeni Türk devletinin dıþiþleri örgütü, baþka bir isim ve mekân, deðiþiklik gösteren bir anlayıþ ve kadro yapısıyla da olsa Osmanlı Hariciyesinin üzerine bina edildi. Bir baþka deyiþle, yeni yapı eskinin temelleri üzerinde yükseldi.