Beschreibung

Emperyalizm, dünyamızı kavramak için yararlı, hatta zorunlu bir kavram mıdır?

Soruyu, Ali Murat Özdemir ve yedi meslektaþı, 'elbette evet!' diye yanıtlıyorlar. Zira, biliyorlar ki bu kavramı terk etmek, giderek unutmak, bilimsel çözümlemeleri ve söylemi, 'küreselleþme' gibi terimlere, yani egemen söyleme teslim etmek anlamına gelir. Yazarlar ise, uluslararası düzeni, güç odaklarını eleþtirerek incelemeyi yeðliyorlar.

Ali Murat Özdemir ve arkadaþlarına göre emperyalizm, bu türden eleþtirel bir incelemenin önkoþulunu oluþturan bir kavramdır; ancak bu kavramın, günümüzün somut sorunlarını kapsayacak biçimde zenginleþtirilmesini öneriyorlar. Ulus-devletlerin adları ile nitelendirilen emperyalizm çalıþmalarının açıklayamadıðı çok geniþ bir alanın varlıðı söz konusudur.

Örnek olarak Amerikan emperyalizminin bir kukla ustası gibi dünyayı yönettiði; yeryüzündeki bütün müdahalelerin esas kaynaðı olduðu; 'gerici' iktidarları 'tayin ve azleden' mutlak bir güce hükmettiði; direnme seçeneklerini ortadan kaldırdıðı iddiaları, bugünün ortamında kabul edilemez.

Yazarlar, emperyalizmin artık kolektif bir içerik edindiðini vurguluyorlar. Ulus-devletler yalnızca kendi 'ulusal sermaye' gruplarının çıkarlarını temin eden yapılar olmaktan çıkmıþlardır. Dünyanın farklı yerlerindeki sermaye grupları da bir tek ulus-devletin imkânlarıyla yetinemeyecek kadar yayılmıþ; çokuluslu hale gelmiþlerdir. Kolektif emperyalizm, bir yandan münferit ulus-devletlerin eþgüdümleri ile; bir yandan da Davos'tan IMF'ye; AB'den NATO'ya kadar uzanan çeþitli kolektifler içinde vücut bulur; hatta, ortak þiddet uygulama yeteneklerine ulaþabilir.

Kolektif emperyalizm, hedeflediði coðrafyalarda, ülkelerde 'direniþ' de yaratır. 'Direniþ', birtakım þeyleri korumak, savunmak gailesi içerisin-de dünyayı deðiþtirme mücadelelerine yönelir; ancak tarihsel olarak belirlenen kısıtlar, biçimler içinde çeþitlenerek…

Kolektif Emperyalizm, bu çerçeveyi önce kuramsal olarak; sonra da Cezayir, Körfez, Tunus, Mısır, Libya, İran ve (elbette) Türkiye düzlemlerinde, Marksizmin güncel yorumları ile bütünleþtirerek inceliyor.

Sömürüsüz, eþitlikçi, adil, özgür, yepyeni bir dünya yaratma mücadelesinin önkoþulu, eleþtirel bir kavrayıþtır. Kolektif Emperyalizm, bu doðrultudaki bir kavrayıþa deðerli katkılar getiren; çok önemli, kolektif bir yapıttır.