Beschreibung

'Ne kadar daire küçülürse o kadar büyük salâhiyet veriniz, korkmayınız. Bahusus bu millet; kardaþlarım bu millet Türklük itibariyle asırlardanberi minelevvel demokratlıktan ruhunu almıþ ve islâmiyetin inzimamiyle bütün diðer anasırı muhtelife (çeþitli unsurlar) etrafına toplanarak bu dünyada demokratlıðı, müsavatı (eþitliði) tesis etmiþ bir millettir. Bundan hiç korkmayınız. Yalnız kardaþlarım asırlardanberi bu milletin hukuku þahsiyesi, hukuku milliyesi, hukuku umumiyesi istibdadın, kahrın altında zebun oldu, inledi, bitti. Arkadaþlar; bunun hukuki dairesi büyüdükçe emin olunuz kendi tarafından idare edilemez…'

Tunalı Hilmi Bey

Birinci Türkiye Büyük Millet Meclisi'nin, üstlendiði 'kuruculuk' misyonu çerçevesinde giriþtiði anayasa yapım süreci, elinizdeki kitapla, zengin ve ilham verici bir deneyim olarak önümüze seriliyor. Bu deneyimin ürünü olarak ortaya çıkan 1921 Anayasası, tekçi olmayan, çoðulcu bir 'halkçılık' ilkesine yaslanmasıyla bilhassa dikkat çekicidir. Bu halkçılık ilkesinin ve halk egemenliði anlayıþının bir icabı olarak, ademimerkeziyete ve yerel özerkliðe tanınan rol de aynı derecede önemli. Mustafa Kemal'in 1923'te kaleme aldıðı anayasa taslaðında da yer verilen bu ademimerkeziyetçilik, 1924 Anayasası'nda devre dıþı kalacaktır.

Murat Sevinç ve Dinçer Demirkent'in etraflı bir yorum ve analizle sundukları 1921 Anayasası deneyimi, sadece ürünü olan belgeyle deðil, asıl, müzakereleriyle dikkate deðer. Bu müzakereler, anayasa ilkeleri ve kavramları hakkında, canlı ve zengin bir tartıþma ortamını ortaya koyuyor. Aslında bütün temel politik meseleler hakkında - ve hâlâ canlılıðını koruyan bir tartıþma…