Beschreibung

Muallim Nâcî'ye yakıþtırılan "mürteci", "yobaz", "tutucu" gibi sıfatlar muhalif çevreler tarafından Türk Edebiyat Târihine sokulmuþ, hakkında olumsuz bir kanaat oluþturulmuþtur. Bize göre; bu edebiyat târihimizin son derece yanlıþ, haksız, aslı, esâsı olmayan mesnetsiz bir yargısıdır. Osmanlı'nın son dönemlerinde baþlayan ve cumhuriyet döneminden îtibâren de günümüze kadar süre gelen süreçte, edebî ve fikrî sâhada bilinçli ve sistemli bir þekilde Nâcî yok farzedilmiþ; gündeme getirilmesi hâlinde bile, çoðunlukla aleyhte yâd edilmiþtir. Maalesef yüzünü tamâmen Batı'ya çevirenler "ilerici", eski ve yerli deðerlerden ayrılmak istemeyenler yahut Muallim Nâcî gibi Batı'ya temkinli ve ılımlı yaklaþanlar da "gerici", "yobaz" olarak nitelendirilmiþtir. O, bizi biz yapan deðerlerin yenileþme adına toptan inkâr edilmesine ve de yok edilip ortadan kaldırılmasına, özellikle de batı taklitçiliðine þiddetle karþı durmuþ; eðilip bükülmeden millî ve yerli bir duruþ sergileyerek kökü mâzînin derinliklerinde olan eski edebiyat ve san'atımıza büyük bir hayranlık, samîmiyet ve sadâkatle sâhip çıkmıþtır.

Muallim Nâcî'nin çocukluðu dindar bir âile ortamında geçmiþtir. Nâcî, hayâtının bir dönemini geçirdiði Varna'da da önemli hocalardan ciddî bir medrese eðitimi almıþ; kendini geliþtirmiþtir. Bâzı çevrelerin iddialarının aksine Nâcî, aydın, ileri görüþlü, dindar ve mütedeyyin, inanmıþ, ihlâslı samîmî bir müslümandır. Onun bütün bu güzel vasıflarını kendine âit olan ve kabir taþına celî sülüs hatla yazılarak nakþedilen þu þiirinde görmekteyiz:

Hû!..
Hak-perestim, arz-ı ihlâs ettiðim dergâh bir
Bir nefes tevhîdden ayrılmadım, Allâh bir

Muallim Nâcî (Hülâsatü'l-İhlâs, s. 1)