Beschreibung

Sûdî-i Bosnevî, Türk Þerh Edebiyatı denince akla gelen isimler arasında ilk sıradadır. 16. yüzyılda yaþamıþ bu velûd müellif, Fars edebiyatının klasik eserlerine Türkçe hayat verirken, sahip olduðu donanımı eserlerine baþarıyla yansıtır. Hayatı boyunca, bitmek tükenmek bilmeyen bir ilim öðrenme tutkusuyla Osmanlı coðrafyasının neredeyse bütün ilim merkezlerini dolaþan Sûdî, ömrünün sonlarına doðru kaleme aldıðı Gülistân Þerhi'yle ustalık eserine imza atmıþtır. Gülistân Þerhi, "Þerh geleneði"ni aksettiren bir edebî eser olmanın ötesinde, "Þerh mektebi" içinde yetiþmiþ bir Osmanlı âliminin metin merkezli yaklaþımını belgeler mahiyettedir. Zira Þârih, Sadî-i Þirazî'nin Doðu edebiyatlarını her yönüyle etkilemiþ makame tarzındaki Gülistân'ını çok farklı yöntemlerle Osmanlı Türkçesi'ne aktarır. Metindeki söz varlıðını Türkçe ve Arapça eþ anlamlılarıyla manalandırırken, bugün varlıðından haberdar dahi olmadıðımız birçok Türkçe kelimeye yer verir. Arapça ve Farsça dilbilgisi unsurlarını, medrese tahsiline kattıðı geniþ kavaid bilgisi sayesinde esaslı mütalaalarla ele alır; yer yer Türk, Arap ve Fars edebiyatından seçtiði þâhit beyitlerle üslubunu renklendirmeyi ihmal etmez. Metni açıklıða kavuþtururken büyük eserlerin olmazsa olmazı edebî sanatlara temas eder, Gülistân'ın nüsha farklarını deðerlendirerek en sıhhatli metni yakalamaya çalıþır. Dahası Türk edebiyatında bir ilk olarak kendisinden önce ve kendi zamanında yazılmıþ bütün Gülistân þerhlerini "reddiye"lerle tenkid eder. Hasılı elinizdeki kitap, çok yönlü bakıþ açısını gözler önüne seren bir þârihin eseri olmasıyla sadece Türk þerh geleneðinin bir þaheseri deðil, aynı zamanda tenkid eden bir göz penceresinden bakmasıyla da Türk tenkid tarihinin baþlatıcısı mevkiindedir.