Beschreibung

'Çaðımızın meselesi, aklı yaþamsallıða tabi kılmaktan, onu biyolojik þema içine yerleþtirmekten, spontan olana teslim etmekten ibarettir. Çok deðil birkaç yıl içinde, hayattan kültüre hizmet için herhangi bir rıza elde etme iþi saçma görünecektir. Yeni çaðın misyonu tam olarak bu iliþkiyi tersine çevirerek kültürün, aklın, sanatın ve etiðin hayata hizmet etmesi gerektiðini göstermektir. Dolayısıyla bizim tavrımız yeni bir ironiyi, sokratik ironinin tersyüz edilmiþ bir biçimini iþaret etmektedir. Sokrates spontan olana güvenmeyip onu rasyonel normlar üzerinden ele alırken, günümüz insanı da akla güvenmeyip Çaðımızın Meselesi onu spontanlık normları üzerinden yargılamaktadır. Aklı reddetmez, ama onun mutlak egemenlik giriþimlerini reddederek bu giriþimlerle alay eder. Eski kafalı insanlara göre bu belki saygısızlıktır. Mümkündür, ancak kaçınılmazdır. Kaçınılmaz olarak hayatın kendi taleplerini kültüre sunmasının vakti artık gelmiþtir.'

Geçtiðimiz yüzyılın en büyük düþünürlerinden José Ortega y Gasset, Çaðımızın Meselesi'nde aklın metafiziðindeki son kavþaðı deðerlendiriyor. Tüm felsefi etkinlikleri temelde iki zorunluluða; eþyanın neliðine ve nasıl düþünebileceðine indirgeyen Gasset, rasyonellik ve göreceliðin sıkı bir eleþtirisine giriþiyor. Modern bilimi bu kadim tartıþmanın baðlamında ele alırken, Einstein'ın fizik kuramına içkin genel anlama da felsefi bir yorum getiriyor. Bir doktrin deðiþiminin salt bir doðru ve yanlıþ bilgi tartıþması olmadıðını, asıl meselenin yeni bir düþünme ve kavrama biçimini fark etmek olduðunu öne sürüyor.