Beschreibung

Timur'un Torunu, Mirza Þahruh'un Oðlu
Bilge Hükümdar Uluð Beg
1394 yılında Sultaniye'de (Azerbaycan) doðan Uluð Beg, Mirza Þahruh ile Gevherþad Aga'nın oðlu olup, kendisine Muhammed Turagay adı konulmakla birlikte, daha dedesi Timur'un saðlıðında bu ad yerine, lakabı olan Uluð Beg diye anılmıþtır.
Tarihçilerin ifadesiyle 'Eflatun'un bilgisi ve Feridun'un haþmetini' þahsında toplamıþ olan Timur'un torunu Uluð Beg küçük yaþtan itibaren hayatını matematik ve astronomiye adayan idealist bir bilgindi. Döneminde Ali Kuþçu gibi fen bilimleri alanında uzmanların toplanmıþ bulunduðu Semerkant'ta ilmî çalıþma yapmak için her türlü imkân saðlanmıþ, o ve çalıþma arkadaþları, çalıþmalarının sonucunu Zic-i Uluð Beg adlı eser ile ortaya koymuþlardır ki, bu eser Orta Çað'da İslâm dünyasında astronominin son sözü durumundaydı.
Uluð Beg'e gelinceye kadar İslâm dünyasında bir bilginin tahtta oturduðu görülmediðinden İslâm tarihçileri tarafından 'Aristo'nun hükümdar talebesi İskender'e' benzetilmiþtir. O, ana dili olan Türkçeden baþka dinî ilimlerde tartıþacak derecede Arapça yanında, þiir yazacak ve kardeþi Baysungur ile þair Genceli Nizami ve Dehlili Hüsrev'in üstünlüðü hakkında tartıþacak ölçüde İran edebiyatında bilgi sahibiydi. İnþâ ettirdiði eserlerin ilki 'kadın-erkek bütün Müslümanlara ilim tahsil etmenin farz olduðu' hadisinin kapısı üzerinde yazılı olduðu Buhara'daki medreseydi. Semerkant'ta da bir medrese inþa ettirdiði gibi özellikle rasathanesi meþhurdur.
Alanın duayenlerinden Prof. Dr. İsmail Aka'nın karþılaþtırmalı olarak çevirdiði ve notlandırdıðı V. V. Barthold'un Uluð Beg: Bilge Türk Hükümdarı adlı eseri Timurlular dönemi Rönesansını gözler önüne seriyor.