Beschreibung

Hürriyet, Adalet, Müsavat: bir devrin parolası. Memleketini düþtüðü vahim durumdan kurtarmak isteyen çalıþkan, azimli ve serdengeçti 'Genç Türkler'in bazen sürgün, bazen mahpus bazen idam cezası almaları ile sonuçlanan taleplerinin kısa ve öz listesi.

Tıbbiye ise yalnızca kahraman Türk hekimlerinin yetiþtiði bir mektep deðil, sıralarında evrak-ı muzırraların, tehlikeli vatan ve hürriyet þiirlerinin, garba meydan okuyan þarkı ayaða kaldıran keskin mecmua makalelerinin eller ile çoðaltıp gizlice daðıtıldıðı bir ihtilâl karargâhı. II. Meþrutiyet'in temellerinin atıldıðı, İttihat Terakki Cemiyeti'nin, Türk Ocakları'nın kurucularının yetiþtiði; kahraman subayların, mübarek þehitlerin þanlı yuvası?

1908 İhtilâli'nin hemen ardından, Türk tıp tarihinin gördüðü en büyük ve baþarılı doktorlardan Mehmet Esat Iþık Paþa, Mekteb-i Fünûn-ı Tıbbiyye-i Þâhâne'nin kürsüsünden öðrencilerine güçlü ve ateþli bir nutuk ile seslenir. Bu nutuk kendisinin, tıp biliminin ve nihayet memleketin genç hekim adaylarından ne beklediði hakkındadır.

Nutku dinleyen öðrencilerden biri þöyle aktarır: Bu etkili nutuk vatanını, milletini, hakkıyla seven; onun esaretten kurtulmasına tâ okul sıralarından itibaren baþlayarak çalıþan saðlam karakterli bir kiþinin deha sahibi aðzından dökülmüþtür. Bu saygıdeðer ve þeref sahibi hocamızın, bu saygıdeðer ve yüce sözleri hepimizin hareket tarzlarımızı düþünmemizi saðlayan pek çok hakikati ve dikkatle düþünülmesi gereken þeyi barındırıyor.

Genç Tıbbiyelilerin ruhuna iþleyen bu söylev, hızla yazıya dökülür ve Matbaa-ı Mekteb-i Fünûn-ı Tıbbiyye-i Þâhâne tarafından neþredilerek hem öðrencilere hem de halka arz edilir.

Hem bilimsel olarak tıp alanında önemli katkıları olan hem de modern Türk siyasi hayatında, Millî Mücadele yıllarında faal olarak kamusal bir figür kisvesiyle hareket eden Mehmet Esat Paþa'nın bu nutku 115 yıl boyunca ne yazık ki bir daha okuyucusuna kavuþamaz. Mavi Gök Yayınları olarak, arþivlerde rastgeldiðimiz, bir devre ıþık tutması açısından tıp tarihimiz için kıymet taþıdıðı kadar siyasi tarihimiz için de önemli bu eseri 115 yıl sonra tıpkı basımını, latin harfleri ile özgün halini ve günümüz Türkçesine aktarılmıþ edisyonunu bir nüshada birleþtirerek 14 Mart Tıp Bayramı'nda deðerli okuyucumuza arz ediyoruz.
Yavuz Selim Birtane