Beschreibung

Türk edebiyatının kaside ve hiciv üstadı olarak kabul edilen Nefî'nin Sihm-ı Kaz (Kaza Okları) adlı eseri, hiciv türünün en iyi örneklerindendir. Þirin babasından baþlayarak dönemin baþlıca yönetici, edebiyat ve sanat çevrelerini sövgüye varan ifadelerle en aðır þekilde eleþtirdiði bu eseri, hayatına mal olmuþtur. Bu güne kadar eser üzerinde pek çok çalıþma yapılmıþtır. Ancak yapılan çalıþmalarda sıkı bir sansür uygulanmıþtır. "Edebe aykırı olduðu" gerekçesiyle bazı þiirlere hiç dokunulmamıþ, bazı þiirlerde ise sövgü ifadeleri boþ bırakılmıþtır. Böylece Sihm-ı Kaz gibi önemli bir eserin yaklaþık üçte biri yok sayılmıþtır.

Bu kitapta Sihm-ı Kaz'nın Süleymaniye Kütüphanesi Yazma Baðıþlar bölümünde 7274 demirbaþ numarası ile kayıtlı bulunan nüshası esas alınarak, önceki çalıþmalarda sansürlenen bölümler dâhil, eserin tamamı ilk defa araþtırmacıların ve okurların hizmetine sunulmuþtur. Dönemin dili, Nef'î ve Sihm-ı Kaz hakkında genel bilgilerin verildiði Giriþ bölümü ile baþlayan kitap, Dil Özellikleri, Metin ve Dizinler olmak üzere baþlıca üç bölümden oluþmaktadır. Þair ve eser hakkındaki bilgiler, "malumun ilâmı" olacaðı için kısa tutulmuþtur. Birinci bölümde baþlıca ses ve yapı özellikleri incelendi. Yapılan tasvirî çalıþmada, gerekli durumlarda, Eski Türkçe ve Eski Anadolu Türkçesi ile karþılaþtırmalar yapıldı. Metindeki baðlamın takip edilebilmesi için, ek örnekleri, referans numaraları (metin ve beyit / satır numarası) gösterilerek genellikle kelime grubu ya da cümle hâlinde verildi. İkinci bölümde, önceki çalıþmalarda tamamen ya da kısmen sansürlenen þiirler dâhil (222 þiir), metnin varak, satır / beyit ve þiir numaraları gösterilerek yazı çevrimi yapıldı. Metnin söz varlıðı içinde önemli yer tutan "kaba" kelimelerin birer ünlüsü yıldız (*) iþareti ile kısmen örtüldü. Çalıþmanın son bölümü, gramatikal dizinlerden oluþmaktadır. Metnin söz varlıðını ortaya koymak amacıyla hazırlanan gramatikal dizinde, özel adlar hariç, 3010 madde baþı bulunmaktadır. Metinde geçen 195 özel ad ayrıca listelenerek kitabın sonuna eklenmiþtir.

Nef'î'nin keskin "Kaza Okları"nı anlamaya ve anlatmaya çalıþtıðımız bu eserin Türk dili, Türk kültürü ve edebiyatı araþtırmalarına katkı saðlayacaðını ümit ediyorum.