Beschreibung

Kemal Tahir, ünlü 'Tarih Notları'nın Çöküntü adlı dosyasında, on dokuzuncu yüzyılın Batılaþma deneyimleriyle kurtulacaðını uman Osmanlıların giderek nasıl bir çöküþe sürüklendiklerini sergiler. Bu çöküþün köklerinde yatan ise, Osmanlı'nın kendi tarihsel varoluþ koþulları ile Batılaþma süreci-nin zorladıðı iþlevler arasındaki uzlaþmaz çeliþkilerdir. Osmanlı, tarihi boyunca, üretici Doðu ve geleneksel Doðu tarım uygarlıklarıyla özdeþleþmemekle birlikte; dünya siyasetinde Doðu'nun ko-ruyucusu ve savunucusu olmuþtu. Bir dünya imparatorluðu olarak böylece yüzyıllarca varlıðını sürdüren Osmanlı Devleti, Batılaþma uygulamalarına yöneldiðinde, kaçınılmaz olarak, kendi tarih-sel kaynaklarıyla tüm baðlantılarının da kopmaya baþladıðını görecekti. Denetimi dıþındaki güçlere dayalı bir deneye giriþtikçe, Osmanlı, hem yönetimi altında bulunan halklara, hem de Doðu dün-yasına ters düþecekti. Özellikle de böyle bir seçimin devlet düzeyinde yapılması, Doðu'yu yalnız ve korumasız da bırakacaktı. Kemal Tahir, 'Çöküntü' konusundaki 'Tarih Notları' aracılıðıyla, Batı kadar, Doðu ve devlet sorunlarını da bir daha tartıþma gündemine getiriyor. Kemal Tahir'e göre, Doðu halklarının en önemli sorunu Batı soygunu olmuþtu hep... Osmanlı, tarihteki yerini de o soyguna karþı saðladıðı çözümlerle almıþtı. Oysa, Batılaþma sürecinde, tarihin kendisine verdiði görevi bir yana bırakmak zorunda kalan Osmanlı devlet yönetimi, Doðu'nun halkları bir yana, giderek Anadolu halkını ve kendisini bile kurtaramayacaktı. Devleti kurtarmak adına baþlatılan bir serüven, devletin de tümüyle çöküþüyle sonuçlanacaktı. Kemal Tahir, Çöküntü'de, tarihi yeniden okuma ve deðerlen-dirme yönünde yepyeni dönüm noktalarına ulaþıyor...