Beschreibung

Türk masalları kendi gerçekliði içerisinde somut bir varlık olarak yaþarken gizli bir hazine gibi bulunup gün ıþıðına çıkarılmasını 20. yüzyılın baþlarında etkin olmaya baþlayan Türkçülük hareketine borçludur. Türkçülük hareketini yaymak için kurulan Türk Derneði, daha sonra Türk Yurdu Cemiyeti ve Türk Ocaðı mensupları þuurlu ve organize olarak Türk sözlü ürünlerini, özelde de masalları 'romantik' çerçevede ele alan ilk adımları attılar. Bu akımdan etkilenen bir kiþi K.D. rumuzuyla H. 1328 [M. 1912]'de on üç masaldan oluþan ilk 'Türk Masalları' kitabını yayımlar. K.D. rumuzlu yazardan önce 1887-1905 yılları arasında muhtelif Türk þehirlerinden derlediði masalları farklı yıllarda yayımlayan Ignácz Kúnos [İgnaz Kunoþ]'un ön plana çıktıðını görüyoruz. Kúnos'la baþlayıp Wilhelm Radloff, Theodor Menzel, Otto Spies gibi araþtırmacılarla devam eden yabancı araþtırıcıların Türk masallarına ilgisi günümüze kadar devam etmiþtir.Türklerin kendi masallarını derleme çalıþmaları da yabancı araþtırıcılara koþut olarak geliþmiþ ve bu vadide Hamit Zübeyr Koþay, Ali Rıza Yalgın, Yusuf Ziya Demircioðlu, Suat Salih Arsal ve Naki Tezel gibi isimler 20. yüzyılın ilk yarısında ön plana çıkmıþtır.Türkiye'de Türk masalları üzerine yapılan ilk bilimsel çalıþmalar Dil ve Tarih-Coðrafya Fakültesi Türk Dili ve Edebiyatı Bölümünde açılan Halk Edebiyatı kürsüsünde baþlatılmıþtır. Masalları doktora tezi seviyesinde ilk ele alıp inceleyen ise Mehmet Tuðrul olmuþtur. Onun 1942-1946 yılları arasında 'Mahmut Gazi Köyünde Halk Edebiyatı' baþlıðıyla hazırladıðı doktora tezi, bazı bölümleri kısaltılarak 1969 yılında yayımlanmıþtır. Bu çalıþmada 59 masal, farklı açılardan incelemeye tabi tutulmuþtur. DTCF'deki kürsüyü kuran Pertev Naili Boratav, Türk masal araþtırmalarına o güne kadar egemen olan romantik bakıþ açısını bilimsel bir temele oturtmuþ ve Wolfram Eberhard ile birlikte hazırladıðı 'Typen Türkicher Volksmarchen- Türk Masal Tipleri (1953)' adlı çalıþmayla da Türk masallarını uluslararası bir boyuta taþımıþtır.Atatürk Üniversitesinde Mehmet Kaplan yönetiminde Bilge Seyidoðlu, Saim Sakaoðlu ve Umay Günay tarafından yetmiþli yılların baþlarında hazırlanan doktora tezleri ise Türk masalları üzerine yapılan çalıþmaların gerek bilimsel ve akademik gerekse kuramsal ve metodik yönden daha saðlam temeller üzerinde yükselmesine zemin oluþturmuþlardır.Daha sonra yapılan çalıþmalarda aðırlıklı olarak Saim Sakaoðlu ve Bilge Seyidoðlu'nun masalları incelemede kullandıkları metin merkezli yöntemlerin yaygınlaþtırılarak devam ettirildiði görülmektedir. 2000'li yılların baþından itibaren masal araþtırmalarında baðlam merkezli inceleme ve yorumlamalara geçildiði görülmektedir.13 Eylül 2023 tarihi itibarıyla YÖK Ulusal Tez Merkezi portalında 'masal' anahtar sözcüðüne baðlı olarak altı yüz (600) küsur yüksek lisans/doktora tezi listelenmektedir. Halk Bilimi bilim dalı baþta olmak üzere masalların, Eðitim Bilimleri, Dilbilim, Yabancı Diller (Batı ve Doðu Dilleri); Karþılaþtırmalı Edebiyat, Ekonomi, Reklamcılık, Güzel Sanatlar, Psikoloji ve Radyo-Televizyon gibi çok sayıda bilim dalının inceleme, araþtırma alanına kaynaklık ettiði görülmektedir.2019 yılında doktora tezi olarak hazırlanan bu çalıþmada Dr. Meltem Yılmaz, Kırþehir'den derlediði yüz (100) masal metnini Lawrence Kohlberg'in zihinsel ahlaki geliþim kuramını merkeze alarak incelemiþ; masallarda idealize edilerek sunulan baþkahramanların ahlaki açıdan yeterli olup olmadıklarını irdeleyerek masalların toplumların ahlaki özelliklerini ve kültürel deðerlerini ne ölçüde ve nasıl yansıttıklarını ortaya koymayı amaçlamıþtır. Dr. Yılmaz, 'Kohlberg tarafından insanlıðın ahlaki geliþimini göstermek amacıyla oluþturulan kuramın, masal dünyasının kahramanlarına da uygulanabiliyor olması ve kuramda yer alan her bir düzeyin masal dünyasında da karþılıðını bulması, masalların gerçeklerin izdüþümü olduðunu göstermesi bakımından önemlidir.' diyerek inceleme yöntemine vurgu yapmıþ ve yaptıðı araþtırmanın halk bilimi alanında bir ilk olduðunu dillendirmiþtir.Akademik yolculuðuna, rehberliðimizde masal ve halk inanıþlarını derleyerek baþlayan Dr. Yılmaz'ın bu çalıþması hem malzemesinin birinci elden derlenmesi hem de inceleme yöntemi itibarıyla orijinaldir ve masal araþtırmaları tarihinde yerini almıþtır. Þunu da belirtmek gerekir ki bu çalıþma, akademik çevreler tarafından eleþtirel okumayı hak eden bir eser olarak okuyucu karþısına çıkmaktadır.