Beschreibung

İsfizârî'nin elimize ulaþan nihai kitabı fi? Mesa??ili'l-umu?ri'l-I?la?hiyye'de, onun metafizik görüþleri ve Tanrı kanıtlama metodunu ortaya koymayı hedefleyerek yola çıktık. Giriþ ve tercümemizdeki amacımız filozofun ülkemizde tanınması yönünde bir giriþimde bulunmaktır. Devrinin önemli filozoflarından birisi olmasına raðmen İsfizârî'nin hayatı hakkında neredeyse hiçbir bilgi yoktur. İbn Sînâ ismini vererek onun ahlâka dair bazı görüþlerini eleþtirmiþtir. Hanefî kelâmcı Ebü'l-Yüsr Pezdevî ise Kindî'yle birlikte onun ismini anarak filozofların tevhit hakkındaki genel görüþlerine þiddetle karþı çıkmıþtır. Yetkin bir matematikçi ve fizikçi olan İsfizârî, ismi geçen eserinde Eflâtun, Aristoteles, Batlamyus, Galen, Proclus ve Yahyâ en-Nahvî gibi antik filozofların adını anmakla beraber temelde Meþþâî ve Yeni Eflâtuncu bir çizgide felsefe yapar. O, deðeri açısından ilimleri ilâhiyyât, matematik ve fizik; öðrenim açısından ise Þen iyi bilinenden en az bilinene doðru? fizik, matematik ve ilâhiyyât þeklinde sıralar. İsfizârî'ye göre ilâhiyyât/hikmet konuları nazarî ve amelî olmak üzere ikiye ayrılır ve her ikisinin gayesi de iyi olana ulaþmaktır.
Öncelikli konusu Tanrı ve O'nun birliðini ispatlamak olan İsfizârî'nin fi? Mesa??ili'l-umu?ri'l-I?la?hiyye kitabı yirmi sekiz soru ve bu soruların cevaplarından oluþmaktadır. Bu yönüyle kitap orijinal bir görünüme sahiptir. Soruların birden beþe (1-5) kadarı metafizik ilmine dair genel bir giriþ, altıdan on ikinci (6-12) soruya kadar olanlar hareket deliline, on üçten on altıncı (13-16) soruya kadarı İlk Muharrik ve niteliklerine, on yediden yirmi birinci (17-21) soruya kadarı yaratılıþı ilgilendiren meselelere ve yirmi ikiden yirmi sekizinci (22-28) soruya kadar ise Tanrı'yı bilmeye dairdir.