Beschreibung

İþraki felsefe, İslam düþüncesinde Þehabeddin Sühreverdi el-Maktul (ö. 587/1191) tarafından kurulan bir hikmet öðretisinin adıdır. Bu çalıþmada iþraki felsefe ve onun özgün yönlerinden biri olan misal alemi, Þeyhu'l-iþrak olarak da anılan Sühreverdi özelinde ve sistemi içinde açık biçimde yer verdiði baþ eseri Hikmetü'l-iþrak merkeze alınarak incelenmiþtir.

Misal alemi, Sühreverdî'nin meþþai yöntemden müþahede yöntemine geçtiðini belirttiði Hikmetü'l-iþrak'teki hakikat ve alem tasavvurunun bir sonucu olarak gün yüzüne çıkmaktadır; bu sistem içinde öncelikle kendini müþahede tecrübesi öncelikli olan yöntemdir. Misal alemi, bu tecrübenin surete büründüðü alanı temsil etmekte; ontolojik bir hakikat olarak insan-alem iliþkisini bu temelde kurmayı ve özne-nesne ya da ruh-beden gibi birbirinin karþısına konumlandırılmıþ ikilikleri birleþtirmeyi hedeflemektedir. Sadece sufi tecrübeleri deðil, insanın tüm tecrübi halleri misal aleminde ontolojik bir varlık kazanır ve bunları birer hakikat derecesi olarak gören bu felsefî yaklaþım, böylece insana dolaysız tecrübesinden yola çıkması için hakiki bir zemin de sunmaktadır.