Beschreibung

Endülüs İslam diyarının yetiþtirdiði ender ilim adamlarından, tefsir alanında söz sahibi İmam Kurtubînin yazdıðı EL-CÂMİU Lİ AHKÂMİL-KURÂN bir bakıma kendisinden sonra yazılan tefsirlerin kaynaðıdır. Özellikle hükümlere ait konularda müfessirimizin ne denli yetkin ve Kurâna hakim olduðunu tefsirine bakan herkes görebilir. Bu yönüyle yepyeni vasfına kelimenin tam manasıyla layık bir tefsir...
Bu tefsir okuyucumuz için ilk defa terceme edilmesi açısından yepyeni olduðu kadar; esas gününden beri çaðını aþan dolgun ve yetkin bir tefsir olduðundan dolayı da yepyenidir. Okuyucu dilden kaynaklanan kaynaklara ulaþamama problemini EL-CÂMİU Lİ AHKÂMİL-KURÂN tercemesiyle büyük ölüde hal etmiþ olacak. Yayınevimiz tüm olumsuzlukları göz alarak, ticari açıdan pek elveriþli olmayan bir ortamda bu teþebbüste bulundu.


Müfessir Kurtubi
Tam adı: Muhammed b. Ahmed b. Ebi Behrdir. Ensar soyundan ve Hazrec kabilesine mensup... yitirilmiþ İslam diyarlarından Endülüsün Kurtubasından... bundan dolayı kısaca Kurtubi diye bilinir. Endülüs ve Kurtuba, binlerce İslam alimi yetiþtirmiþ olduðu halde; yalnızca Kurtubi denildi mi; çoðu kere sadece bizim müfessirimiz ve onun muhteþem tefsiri hatıra gelir.
Gençlik yılları, ilk tahsil hayatı, yetiþmesi ve olgunluk dönemini Kurtuba ve çevresinde geçiren müfessirimiz; daha sonraları Frankların ve diðer Avrupa haçlılarının ardı arkası kesilmeyen hücum, baskın ve tacizlerinin de etkisiyle; babasının bir haçlı saldırısı sonucu þehid edilmesinden sonra Kurtubadan ve Endülüsten hicret etmek zorunda kalır. Endülüste tahsil hayatına baþlayan müfessirimiz, tahsilini İskenderiyede tamamlar. Daha sonra Mısırın Said bölgesi þehirlerinden olan Minyeye yerleþir. İlim öðrenerek, öðreterek, zühd ve takvaya riayet ederek, saraydan ve siyasi ortamdan uzak, erdemli bir hayattan sonra 9 Þevval 671/30 Ekim 1273 tarihinde hakkın rahmetine kavuþur. Minyede, Kurtubînin mezarı ve kendi adını taþıyan bir mescidi bulunuyor.


Kurtubînin Bazı Hocaları
Kurtubî, Endülüste de Mısırda da çaðın deðerli hocalarından ders aldı. Onları dinledi. Bunlar sarasında tefsirden hadise, fıkıhtan,lugat, usul ve tarihe kadar İslâm İlim Tarihinde önemli bir yere sahip ilim adamları vardır. Mesela, Ebu Hucce diye bilinen Ebu Cafer Ahmed b. Muhammed el-Mufhim adıyla Müslimin Sahihini þerhetmiþtir. Kurtubî de bu eserin bir bölümünü kendisinden dinlemiþtir. Deðerli muhaddis, et-Terðib müellifi Hafız el-Münzirî de onun hocalarındandır...
Hadis, fıkıh ve dilbilimde seçkin olan hocalarından aldıðı eðitim Kurtubînin, tefsirine boylu boyunca yansımıþtır.


Kurtubinin Kaynakları
Kurtubînin -Tefsirinden tespit edildiði kadarıyla- çeþitli İslamî ilim dallarına dair yazılmıþ yüzü aþkın kaynaktan yararlandıðını görüyoruz. Bunları genel hatlarıyla birkaç grupta toplayabiliriz:

1. Tefsirler (Rivayet tefsirleri, Dirayet tefsirleri, İþari tefsiri);
2. Kuran tarihine, kıraat ilmine ve Kurân lafızlarına (Garibul-Kurâna) dair eserler
3. Hadis, hadis fıkhı ve sirete dair eserler
4. Akaid ve kelama dair eserler
5. Fıkha dair eserler
6. Arap dilinin çeþitli yönlerine dair eserler..

Böyle bir ilim adamının, tefsirini bunca saðlam kaynaða dayalı olarak telif etmiþ olması, Niçin Kurtubî? Sorusuna kısmen bir cevap teþkil eder. Zahid, takva sahibi, ahire iþlerinden kendilerini ilgilendiren þeylerle meþgul olan; zamanını yüce Allaha yönelmek, ibadet etmek ve telif ile deðerlendirdi.
Kurtubî hakkında ipuçları verir düþüncesiyle bir iki örnek...
Malik b. Enes der ki Çaðımızda insaftan az hiç bir þey yoktur. Derim ki: Bu, Malikin döneminde böyle idi. Çaðımızda ise fesat alabildiðine yaygınlaþmıþ... ilim siyaset için talep edilir olmuþtur...
Bu, kiþiyi takvasızlıða iter ve Allahtan korkmayı terke götürür. (el-Bakara 32 ayetin tefsiri, 2. baþlıkta)

Kurtubî, zühdün gereðini ve önemini sık sık vurgular, mutlaka Kurân ve Sünnet çerçevesi içerisinde kalınması gerektiðinin özellikle altını çizer. (mesela bakınız:Þ en-Nisa 36. ayet, 1. baþlık; el-Hicr 3. ayet, 2. baþlık; el-Mide 87. ayet, 3. baþlık vs...)
Kurtubî, çaðın mesellerini yakından takip eden ve İslâma uygun tavırları belirlemeye çalıþmıþ önemli ilim adamlarımızdan biridir.
Mesela; Nisa 59. ayetini açıklarken ibn Huveyzimendaddan naklen þunları anlatır; yöneticiye itaat Allaha isyanı gerektiren hususlarda itaat vacip deðildir. Bundan dolayı biz þöyle deriz: Günümüz yöneticilerine itaat de, onlara yakın olmak da onları tazim etmek de caiz deðildir....
Kurtubî, Kurân ve Sünnete dayalı olmayan hükümleri ve bu hükümlerinin koruyucularını reddetmekte; bunların baþkaları tarafından kabul edilmesinin caiz olmayacaðını açı bir dille ifade etmektedir... (Al-i İmran 64, et-Tevbe 31, 37. ayetlerinin tefsirinde görüldüðü gibi.)


Ona göre ; Allahın hükümlerine aykırı hüküm koymak, Onun varlıðını inkar etmek, Peygamberler göndermediðini söylemekle eþ bir küfürdür... Günümüz hakim ve yöneticileri bizatihi rüþvetçilerin kendileridir; rüþvetçi oldukları zannolunan kimseler deðil... (el-Bakara 188. ayet, 6. baþlık)
Kurtubî, Müslümanların çeþitli problem ve musibetlerinin ana sebebini bulup ortaya çıkartmaya çalıþan bir müfessirdir. Tefrikayı ve grupların birbirlerine düþman olmalarını, müslümanlara karþı kafirlerinden yardım isteyecek kadar dini haysiyet ve gayretin azalmasını, Müslümanların kafirlerin hükmü altında kalmalarından en önemli sebepleri olarak göstermektedir. (el- Bakara 86. ayet 4. baþlık.)
O, sahip olduðu Kurâni bakıþı açısıyla çaðının dini, sosyal ve ahlaki þartlarını; fert, toplum ve tarih boyutlarıyla ele alan, deðerlendiren, bu hususlarda Rabbani Sünnetlere iþaret eden; bunlara açıklık getirmeye çalıþan bir müfessirdir.


Kurtubi Tefsirinin Muhtevası Ve Usulü
Bu konuda müfessirimiz; eserinin baþında þunları söyler: ... Hayatta kaldıðım sürece Kurânla uðraþmayı, bütün gücümü bu yolda harcamayı uygun gördüm. Bunun için Kurâna dair özlü bir açıklama yazmak istedi. Bu açıklamada tefsire, dile, irab ve kıraatlere dair açıklamalar yer alsın istedim. Sapıkların ve dalalet içerisinde olanların kanaatlerini reddederim, dedim...