Beschreibung

İslam dininde Hz. Peygamber'in (sav) söz, fiil ve onaylarını kapsayan sünnet, Kur'an-ı Kerîm'den sonra ikinci temel kaynak konumundadır. Buna baðlı olarak sünnetin doðru bir þekilde anlaþılması son derece önemlidir. Hz. Peygamber'in (sav) hadisleri, sünnetin yazılı kaynaklarını oluþturmaktadır. Bu sebeple Müslüman bilginler, ilk dönemlerden itibaren hadislerin sıhhatini tespit etmeye yönelik çalıþmalar yapmıþlardır. Bu çalıþmalar sonucunda ise rivâyet ve dirâyet yöntemlerini iþleyen usûl ilmi meydana gelmiþtir.

Hadis Usûlü adına rivâyet ve dirâyet ilminin temellerini atan muhaddisler, Hz. Peygamber'e (sav) ait söz, fiil ve uygulamaların gelecek nesillere daha doðru aktarılabilmesi amacıyla titiz çalıþmalar ortaya koymuþlardır. Hadis bilginleri bu tetkikler neticesinde, hem râviye hem de rivâyete yönelik bazı kriterler belirlemiþlerdir. Bu baðlamda usûl ilminin verileriyle sened ve metin üzerinde incelemeler yaparak hadisleri çeþitli kategorilere ayırmıþlardır. Hadis ilminin kavramsallaþma sürecini tamamladıðı III. (IX.) asrın sonu ve IV. (X.) asrın baþı itibariyle hadisler; sahîh, hasen ve zayıf þeklinde taksim edilmiþtir.

Elinizdeki çalıþmada zayıf hadis çeþitlerinden biri olan 'müdelles hadis' konusu çeþitli yönleriyle ele alınmıþtır. Bu çalıþma giriþ, iki bölüm ve sonuçtan oluþmaktadır. Giriþ kısmında konu, metot ve ilgili çalıþmalara yer verilmiþ, müdelles hadisin zayıf hadis kategorisindeki yerine iþaret edilmiþtir. Birinci bölümde bir tür aldatma biçimi olan tedlîsin mahiyeti ve çeþitleri üzerinde durulmuþ, ikinci bölümde de tedlîsin hükmü ve müdellis râvîlerle ilgili bilgilere yer verilmiþtir. Çalıþma, ulaþılan tespit ve deðerlendirmeleri ihtiva eden sonuç kısmıyla sona ermektedir.